Overgave: documentaire over hardlopen en rouw - 56 minuten
De documentaire Overgave gaat over hardlopen en rouw.
Regisseur Marijn Frank vertelt in deze documentaire het verhaal van haar rouw naar aanleiding van het verlies van haar vriendin Annemarie, die ze twee jaar geleden verloor aan kanker. Marijn worstelt met de pijn en het verdriet om Annemarie die erg van hardlopen hield.
Om zich dichterbij Annemarie te voelen besluit ze om ook te gaan hardlopen. Sterker nog, ze besluit de marathon van Berlijn te gaan lopen.
Overgave: Waarom een marathon lopen als je hardlopen haat?
Coach Hesdy vraagt Marijn waarom ze een marathon wil lopen. Marijns antwoord begint met de bekentenis dat ze helemaal niet van hardlopen houdt. 'Sterker nog, ik vind het echt verschrikkelijk,' aldus Marijn. Ze legt uit dat sinds de dood van haar vriendin Annemarie het leven moeizaam verloopt. Het plezier is weg. Maar ze herinnert zich dat Annemarie helemaal opbloeide van hardlopen. Marijn:
'En toen dacht ik misschien kan mij dat ook door deze donkere tijd helpen. Ik dacht ik ga een marathon lopen, als het daarmee niet lukt dan lukt het nooit.'
Overgave: hardlopen en rouw
Helpt hardlopen tegen rouw? Helpt trainen voor een marathon om verdriet te verwerken? Aan het begin van de documentaire zegt Marijns coach Hesdy tegen haar dat alleen hardlopen niet zal helpen. Na afloop van zo'n marathon staan de problemen er gewoon weer, zegt hij. 'Want problemen zijn heel trouw,' aldus Marijns coach wat ik een prachtige omschrijving vind van de hardnekkigheid van proberen ; )
Hoe vergaat het Marijn met hardlopen en haar verdriet? Gebruikt ze trainen voor de marathon als een manier om letterlijk en figuurlijk weg te lopen voor haar verdriet? Halverwege de documentaire benoemt Marijn in een voice-over wat hardlopen haar brengt.
- Het lopen wordt een uitweg voor haar angsten en verplichtingen.
- Tijdens het lopen hoeft ze even voor niemand te zorgen. (Marijn is moeder)
- 'Niemand heeft last van me,' zegt Marijn.
- 'De spierpijn en de uitputting geven een goed gevoel.'
- 'Mijn hardloopschema wordt een reden om op te staan.'
- Het hardloopschema geeft een 'doel aan een zinloze dag'.
Mediteren en rouw
Marijn voelt pijn door haar verdriet en rouw, maar op een gegeven moment krijgt ze ernstige knieklachten. Ze moet zelfs een tijdje stoppen met haar training voor de marathon. Hoewel na een tijdje haar knieën weer beter voelen, heeft Marijn het gevoel dat haar hoofd ontploft.
Daarna volgt een fragment waarin ze praat met Koen van de website sportrusten.nl over mediteren. Marijn vertelt dat ze meteen moet huilen zo gauw ze gaat zitten om te mediteren, en dat ze er daarom weer mee is gestopt. Koen merkt op dat ze vanaf een afstandje naar haar verdriet kan leren kijken met behulp van mediteren. Het verdriet mag er zijn. En door mediteren neemt het verdriet je niet langer over.
Overgave: Runner's high
Rond de 47ste minuut van Overgave beschrijft Marijn iets wat ook wel runner's high wordt genoemd. Ze benoemt het zelf niet zo, maar kijk maar wat ze zegt:
'Laatst was ik aan het lopen... en ineens voelde het zo licht. Het was alsof ik zweefde. Ik voelde een warme gloed door mijn lichaam trekken, en ineens was je daar. Ik voelde je bij me.'
Aan het eind van de documentaire Overgave zegt Marijn dat ze niet denkt dat de pijn ooit echt helemaal over gaat. Maar, dat nu ze erbij stil kan staan, de pijn verandert. Marijn durft haar verdriet nu meer te voelen en onder ogen te zien. Ze krijgt er geen grip op, en dat hoeft ook niet.
Mijn gedachten over Overgave en hardlopen en rouw
Voor mij helpt hardlopen zeker bij rouw en verdriet. In augustus is één van mijn dochters totaal onverwachts overleden. Ze was pas vijfentwintig... Hoewel ik niet train van een marathon helpt mijn dagelijkse hardlooprondje mij om aan een nieuwe dag te beginnen. Tijdens het hardlopen moet ik vaak huilen, maar dat geeft niet. Hardlopen brengt me bij mezelf en bij mijn verdriet.
Ik kan me heel goed voorstellen dat gaan trainen voor een marathon na een ingrijpend verlies enorm kan helpen. Zo'n schema geeft je een duidelijke taak en doel, waar je je aan vast kunt houden in de storm van verdriet. Tegelijkertijd zie je in Overgave heel goed dat alleen hardlopen niet helpt. Je zult het verdriet onder ogen moeten zien.
En daarbij kan hardlopen wel degelijk helpen.
Is Overgave een documentaire over hardlopen?
In mijn ogen is de documentaire Overgave gepresenteerd als een documentaire over hardlopen. Maar ik vond het toch vooral gaan over Marijn en haar vriendin Annemarie. Er zitten bijvoorbeeld ook gesprekken in met Annemarie en je ziet Annemarie's man een kaart voorlezen aan hun dochtertje na haar overlijden. In die zin deed Overgave me soms ook wel een beetje denken aan Over mijn lijk. Ik vind Overgave meer een documentaire over rouw en sterven dan over hardlopen.
Maar dat neemt niet weg dat het ook best veel over hardlopen gaat. Er zijn heel veel fragmenten waarin je Marijn ziet hardlopen, en dat is zeker mooi om te zien. En mensen die graag marathons lopen zullen vast genieten van de beelden van de marathon in Berlijn.
Overgave kijken
Je kunt Overgave gratis kijken op 2Doc.nl!
Lees ook mijn post over Hardlopen en rouw
Wat vind jij van de documentaire Overgave?
